Euro’nun Yükselişi: Güçlü Para Ünitesinin Çift Taraflı Etkisi
Avrupa, rezerv para ünitesi olmanın avantajları kadar dezavantajlarını da hissetmeye başlıyor. ABD Doları hâlâ global ticaretin ve merkez bankası rezervlerinin lideri olsa da, euro’nun güç kazandığı bir devirden geçiyoruz. Lakin bu yükseliş, Avrupa iktisadı için her vakit âlâ haber manasına gelmiyor.
Euro 2025’te %13 Kıymet Kazandı
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın “euro’nun global anı” biçiminde tanımladığı bu periyotta, euro 2025 yılı başından bu yana dolara karşı %13’ten fazla bedel kazandı. Euro’nun bu yükselişi yalnızca ABD’nin müdafaacı siyasetlerinin tesiriyle değil, birebir vakitte Almanya’nın kamu harcamalarını artırması üzere büyüme dostu adımlarla da destekleniyor.
Ancak yatırımcıların dolardaki zayıflamaya karşı korunmak için euro’yu tercih etmesi de bu yükselişte tesirli oldu. Küçük ekonomilerde faaliyet gösteren fon yöneticileri için mahallî para üniteleri yerine euro’ya yönelmek daha pratik bir seçenek haline geldi.
Güçlü Euro, Avrupa İhracatçısını Zorluyor
Euro’nun paha kazanması, Avrupa’da bilhassa ihracat yapan şirketler için önemli bir baskı yaratıyor. Barclays’in araştırmasına nazaran, bu yıl Avrupa borsalarında süreç gören şirketlerin pay başına kar beklentileri %9’dan %2’ye geriledi. Bunun temel nedeni olarak da euro’nun dolara ve Çin yuanına karşı yükselmesi gösteriliyor.
Barclays’tan Magesh Kumar’a nazaran, güçlü euro ekseriyetle güçlü büyüme ile dengelenirse tolere edilebilir. Lakin bu yılın ikinci yarısında, Trump’ın ticaret savaşlarının tesiriyle zayıf büyüme beklentisi ve güçlü euro birlikte ilerliyor. Bu da Avrupa şirketlerinin kârlılığı için “çifte darbe” manasına geliyor.
ECB Faiz İndirimiyle Reaksiyon Verdi
Euro’nun çok pahalanması, Avrupa Merkez Bankası’nı da köşeye sıkıştırıyor. Güçlü euro, ithalat fiyatlarını düşürerek enflasyonu baskılıyor ve ihracatı zorlaştırıyor. Bu durum da ECB’nin faiz siyasetlerinde istikamet değiştirmesine neden oldu.
ECB Lider Yardımcısı Luis de Guindos, “Euro’nun fazla kıymet kazanmasını önlemeliyiz,” diyerek bu husustaki tasaları lisana getirdi. Gerçekten Haziran ayında gelen 25 baz puanlık faiz indiriminin gerisindeki nedenlerden biri de euro’nun çok kıymetlenmesi olarak gösterildi.
$1.20 Eşiği Kritik
Şu anda euro/dolar paritesi 1.17 düzeyinde. Ancak ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’a göre, bu düzeyin 1.20’ye çıkması durumunda Avrupalı yetkililer “aşırı güçlü eurodan” yakınmaya başlayacaklar. Bu yakınmalar şimdiden başlamış durumda.
Finansal piyasalarda şu an için büyük bir panik yok. Dolar yavaş bir düşüş sürecinde ve euro’nun yükselişi şimdilik “rahatsız edici” düzeyde. Fakat 1.20 eşiğinin kırılmasıyla birlikte baskı artabilir. Bu da yalnızca ihracatçılar için değil, tıpkı vakitte ECB’nin faiz siyasetinde da yeni bir tartışma başlatabilir.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
