– ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği saldırıların ardından yatırımcılar, İran’dan olası bir misilleme gelip gelmeyeceğini ve bunun küresel ekonomik aktivite ile enflasyon üzerindeki etkilerini beklemeye başladı. Artan jeopolitik riskler küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalara yol açtı. Borsalarda sert kayıplar yaşanırken, petrol fiyatları kısa süreliğine son beş ayın en yüksek seviyelerine ulaştı.
Pazartesi günü erken saatlerdeki piyasa hareketleri sınırlı kalmasına rağmen, yatırımcılar güvenli liman olarak dolara yöneldi. Bununla birlikte, piyasada panik havasından ziyade temkinli bir izleme süreci hâkim oldu. Petrol fiyatları yaklaşık %2 seviyesinde yükseliş gösterse de, sabah saatlerinde ulaşılan zirve noktalarının altında işlem gördü. Brent petrol, ilk saatlerde 77,76 dolara yükselirken WTI, 75,79 dolara kadar çıktı.
Yatırımcılar olası senaryolara odaklandı
Jeopolitik risklerin gölgesinde piyasaların temkinli seyri devam ederken, analizlerde dikkat çeken bir unsur da iyimser bazı yatırımcıların İran’ın nükleer hedeflerinin engellenmesiyle birlikte geri adım atabileceğine yönelik beklentileri oldu. Bu çevreler, olası bir rejim değişikliğinin yönetimi daha az tehdit oluşturacak bir hükümete devredebileceğini değerlendiriyor.
Saxo’nun yatırım baş stratejisti Charu, piyasaların gerilimin kendisinden çok, uzun vadede belirsizliğin azalabileceği algısına tepki veriyor olabileceğini ifade etti. Geçici gerilimlerin ardından istikrar beklentileri, yatırımcıların kararlarını şekillendiren unsurlar arasında yer aldı.
Goldman Sachs: Petrol 110 dolara kadar yükselebilir
Goldman Sachs (GS), Hürmüz Boğazı üzerinden geçiş yapan petrol akışında potansiyel bir aksama durumuna karşı uyardı. Banka, olası bir kriz senaryosunda küresel enerji arzının sekteye uğrayabileceğini belirtti. Hürmüz Boğazı’ndan yapılan petrol sevkiyatının bir ay süreyle yarıya düşmesi ve ardından gelecek 11 aylık dönemde %10 azalmayla devam etmesi durumunda Brent ham petrol fiyatının kısa süreliğine varil başına 110 dolara yükselebileceği öngörüldü.
Goldman Sachs, bu yükselişin ardından fiyatların kademeli olarak düşebileceğini ve 2025’in dördüncü çeyreğinde Brent’in ortalama varil fiyatının 95 dolar civarında seyretmesini beklediklerini açıkladı. Saldırılardan sonraki ilk işlem gününde Brent petrol fiyatları, Ocak ayından bu yana görülen en yüksek seviyelere çıktı.
Hürmüz Boğazı kapatılırsa riskler artabilir
Goldman Sachs’ın analizine göre, tahmin piyasalarında İran’ın 2025 yılı içinde Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimali %52 seviyelerinde fiyatlanıyor. Bu veri, Polymarket kaynaklı istatistiklere dayanıyor. Ayrıca banka, İran’dan günlük 1,75 milyon varillik petrol arzında yaşanacak bir düşüşün Brent fiyatlarını 90 dolar civarına taşıyabileceğini belirtti.
Bankanın yayınladığı iki senaryo dikkat çekici ayrıntılar içeriyor. İlk senaryoda, İran petrol arzında altı aylık süreyle günlük 1,75 milyon varil düşüş yaşanması ve kademeli bir toparlanma yaşanması durumunda Brent’in önce 90 dolara kadar çıkabileceği, ardından 2026’ya kadar 60 dolarlı seviyelere geri çekileceği belirtildi. İkinci senaryoya göre ise İran üretimi kalıcı olarak düşük kalırsa, Brent aynı zirveye ulaştıktan sonra 2026’da 70-80 dolar aralığında dengelenebilir.
Doğal gaz piyasaları da risk altında
Goldman Sachs, Hürmüz Boğazı’ndaki gelişmelerin yalnızca petrol değil, doğal gaz piyasalarını da etkileyeceğine dikkat çekti. Banka, Avrupa doğal gaz piyasalarının bu aksaklık ihtimalini fiyatlamaya başlayacağını öngördü. Ancak ABD doğal gaz piyasasının güçlü ihracat kapasitesi ve düşük LNG ithalat ihtiyacı nedeniyle daha sınırlı bir etkiye maruz kalacağı belirtildi.
Diğer yandan, İran’ın resmi yayın organı Press TV, ülke parlamentosunun ABD saldırıları sonrası Hürmüz Boğazı’nı kapatma seçeneğini tartıştığını ve nihai kararın İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından verileceğini duyurdu. Goldman Sachs, bu tür gelişmelerin devamı halinde hem enerji fiyatlarında hem de küresel arz güvenliğinde ciddi dalgalanmalar yaşanabileceğini ifade etti. Banka, ABD ve Çin dâhil olmak üzere büyük ekonomilerin, bu tür aksamaları önlemek için devreye girebileceğini belirtti.
