Risk iştahı global piyasalara geri dönüyor
Küresel mali piyasalar savaş ortamından süratle uzaklaşırken, risk-on modu (artan risk iştahı) geride bıraktığımız haftaya adeta damgasını vurdu. ABD’den genel sınırları ile zayıf gelen datalar FED’in faiz indirim ihtimalini desteklerken, ticaret görüşmelerinin olumlu bir kulvarda ilerlediğine yönelik haber akışı da global borsalara alım getirdi.
ABD-Çin ticaret mutabakatı global piyasaları rahatlatıyor
ABD ile Çin, ender toprak elementleri ve mıknatısların ihracatına yönelik tıkanan süreci aşarak, Mayıs ayında Cenevre’de varılan ticaret mutabakatını hızlandırmak için ek bir çerçeve muahedeye vardı. Çin’in askerî kullanım telaşlarıyla uyguladığı kontroller nedeniyle yavaşlayan lisans süreci ve ABD’nin misilleme tedbirleri sonrası, önderler seviyesindeki temaslar sonucunda sevkiyatların tekrar başlayacağı bildirildi. Muahede, iki ülke ortasındaki uzun soluklu ticaret tansiyonunda sonlu ancak kıymetli bir ilerleme olarak değerlendirildi. Trump, Çin ile imzalanan çerçeve mutabakat akabinde Hindistan ile de muahede yakın olduklarını söyledi. Doksan günlük tarife ertelemelerinin 9 Temmuz’da sona ereceğini hatırlatalım.
MSCI Dünya ve S&P500 yeni doruklar görüyor
İyimser tarafta kümelenen haberlerin de yardımı ile MSCI Dünya pay senedi endeksi haftayı %3,3 artışla tüm vakitleri tepesinden tamamladı. En büyük 500 şirketin süreç gördüğü ABD’nin S&P500 endeksi, Şubat ayından bu yana birinci defa kapanış rekoru kırarak, Nisan ayında gördüğü taban düzeyinden bu yana %25 seviyesinde etkileyici bir toparlanma sergiledi.
Trump’tan FED’e yeni baskı: Faiz gayesi %1
Hisse senetleri rekor tazelerken, Trump’ın salvolarından nasibini alan FED Başkanı Powell’a paralel, doların önde gelen para ünitelerine nazaran kıymetini gösteren sepet kur DXY de yılbaşına nazaran %10 paha kaybetti. Trump, FED’in başına sırf faiz indirimini savunan birini atayacağını açıkça ilan ederken, misyon müddeti Mayıs 2026’da dolacak Powell’ın yerine Eylül yahut Ekim üzere erken bir tarihte yeni adayını açıklayabileceğini ima etti. FED’in mevcut siyaset faizinin %4,25-4,50 aralığında olduğu bir ortamda Trump’ın faiz maksadı ise %1. Hâliyle, merkez bankası bağımsızlığını zedeleyen bu açıklamalar, dolar üzerinde ek bir baskı yarattı! Hatırlatalım: Merkez bankası bağımsızlığı ile enflasyon oranları ortasında tarihi olarak güçlü bir korelasyon bulunuyor.
DXY çöküyor, Euro ve Sterlin yeni zirvede
FED üzerinde tam saha baskı kuran açıklamaları akabinde dolar endeksi DXY son üç yılı aşkın bir müddetin en düşük düzeyine geriledi. Kraliyet aslanı Sterlin ise dolar karşısında neredeyse dört ayın en güçlü haftalık yükselişini kaydederek 2021 sonlarından bu yana en yüksek düzeyine 1,3720 ile tırmandı. Emsal formda Avrupa’nın ortak para ünitesi EUR’da 1,17 düzeyinin üzerinde dört yıl ortadan sonra birinci sefer kapanış yaptı. Trump’ın şuurlu bir formda doları zayıflarak avantaj elde etmeye çalıştığını düşündüğümüzü itiraf etmemiz gerekiyor. Lâkin, doların global rezerv statüsünü kaybetmeye başlaması, ABD açısından diğer sıkıntıları da beraberinde getirecektir.
Altında kâr satışları: 3.300 dolar kritik eşik
FED’in favori enflasyon göstergesi PCE, beklentiler paralelinde %2,3 gelirken, çekirdek TÜFE piyasa iddialarının bir çıt da olsun üzerinde %2,7 olarak sonuçlandı. Bilginin önemli bir piyasa yansıması olmasa da, savaş ortamının yerine risk iştahına terk etmesi ile uzun bir müddettir yatırımcısını çoku ile keyifli eden altın kâr satışlarına sahne oldu. Kabaca iki ay evvel 3,500 dolar ile rekor kıran ardından savaşın ‘kızıştığı’ günlerde 3,450 dolar düzeyini aşamayan altın, 3,280 dolar düzeylerine geriledi. Fiat (itibarlı) para sistemine yönelik soru işaretlerinin arttığı ve yatırımcıların koşar adım (hatta merkez bankalarının da) arzı sabit fiziki enstrümanlara akın ettiği günümüzde, altın, gümüş ve bitcoin için tonumuzu olumlu tutmaya devam edecek olsak da, altında kâr realizasyonu ihtimalini göz arkası etmiyoruz. Bu bağlamda, üst taraflı hareketin devam edebilmesi için, temmuz ayında 3,300 dolar düzeyinin altında aylık kapanış görmememiz gerekiyor.
Türkiye’de piyasalar temkinli: BIST ve USDTRY
Dünyada olumlu tablo devam ederken, Türkiye cephesinde ise TCMB’den beklenen faiz indiriminin yarattığı optimistlik, iç siyasi risklerin gölgesinde sonlu kalıyor. BIST100 endeksi dünya borsalarının coştuğu geride bıraktığımız haftayı yalnızca %2 yükselişle tamamlarken, USDTRY kuru ise 39,88 düzeyine yükselerek haftayı yeni bir rekor düzeyden tamamladı. TCMB’nin faiz indirimlerine Temmuz ayında başlayacağı senaryosu tahvil piyasasında alımları destekledi: İki yıl vadeli gösterge tahvilin bileşik faiz %41,90 düzeyine kadar geriledi. Daha evvel de belirttiğimiz üzere, TCMB’nin 19 Temmuz PPK toplantısında 350 baz puan faiz indirimine giderek siyaset faizinin siyasi iklimin değiştiği 19 Mart öncesine (%42,50) döneceğini düşünüyoruz.
CHP’de kritik duruşma: Kurultay davasında karar bekleniyor
Türk mali piyasalarının odağında artık bugün CHP Kurultay kararı yer alırken, siyasi riskler ve belirsizliğin tekrar gündemin birinci sıralarına yükseldiğini söylemeliyiz. Hatırlanacağı üzere, CHP’de Kasım 2023’te yapılan 38. Olağan Kurultay’ın akabinde başlayan tartışmalar, muhalif delegelerin “usulsüzlük” savıyla açtığı dava ile yeni bir boyuta taşınmıştı. Kurultayın yok kararında sayılması manasına gelen “mutlak butlan” talebiyle açılan davanın kritik duruşması, bugün Ankara’da görülecek. Bu süreçte Özgür Özel, kayyum riskine karşı partiyi harikulâde kurultaya götürmüş ve 6 Nisan’daki kongrede tekrar genel lider seçilmişti. Lakin yargı süreci boyunca davalar birleştirildi ve “mutlak butlan” tabiri resmî olarak dava evrakına girdi. Kararın sabah saatlerinde açıklaması beklense de, kararın ileri bir tarihe ertelenme ihtimali de göz arkası edilmemesi gerekiyor. USDTRY kuru sabah birinci süreçlerde 39,90 düzeyinden eşleştiğini görüyoruz.
Asya cephesinde karışık tablo: Tokyo ve Çin ayrışıyor
Ayın ve çeyrek periyodun son iş gününde, teknoloji paylarına olan güçlü talep ABD borsalarının vadeli süreçlerini yeni bir rekora taşırken, Pasifik’in öbür ucunda ise Asya borsaları da haftaya yükselişle başladı. Gösterge endeks Tokyo borsası, beklentilerin altında artış gösteren sanayi üretim verisine karşın %1,5 artış kaydederek son bir yılın doruğunu test etti. Çin’in imalat dalı Haziran ayında üst üste üçüncü sefer daralma kaydederek ekonomik toparlanmanın kırılganlığına işaret etti. Resmî imalat PMI verisi, Mayıs’taki 49,5 düzeyinden 49,7’ye yükselse de hâlâ büyüme eşiği olan 50’nin altında kaldı. Çin pay senedi endeksleri yatay bir seyir izliyor.
ABD’de gözler istihdam bilgilerinde, petrol geriliyor
ABD’de bu hafta açıklanacak istihdam datalarının zayıf gelme ihtimali, FED’in faiz indirimi beklentilerini artırırken, vadeli süreçler 2025 sonuna kadar 60 baz puan, 2026 sonuna kadar ise toplam 130 baz puan faiz indirimi bekliyorlar. Gözler ayrıyeten Trump idaresinin Senato’dan geçirmek istediği 3,3 trilyon dolarlık vergi ve harcama tasarısını da dikkatle takip ediyor. Bu tasarının borçlanma muhtaçlığını artırması nedeniyle, ABD tahvillerine olan yabancı ilgiyisi de test edilecek. Doların zayıf görünümü, OPEC+’ın üretim artırma planları ile birleşince Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı 67 dolar düzeylerine kadar geriledi.
Veri takvimi ağır: Powell konuşması, istihdam raporu
Bu hafta takvim kısa lakin gündem epey ağır görünüyor. ABD’de salı günü FED Başkanı Powell’ın konuşması, ISM imalat verisi ve JOLTS açık iş sayısı açıklanacak. Çarşamba günü ADP özel dal istihdam verisi, perşembe ise kritik haziran istihdam raporu takip edilecek. Cuma günü ABD piyasaları kapalı pozisyonda olacak. Açıklanacak bilhassa istihdama yönelik datalar, faiz indirimi beklentileri açısından yakından takip edilecek. Bu haftanın Türkiye cephesinde ise en kritik makro verisi kuşkusuz perşembe günü açıklanacak Haziran ayı enflasyon sayıları olacaktır.
Kaynak: Kıbrıs İktisat Bankası, Hazine Küme Müdürü Emre Değirmencioğlu
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
